Laag testosteron: oorzaken, symptomen en behandelingen

Testosteron is een cruciaal hormoon dat een breed scala aan lichaamsfuncties bij zowel mannen als vrouwen beïnvloedt. Hoewel het het meest wordt geassocieerd met de gezondheid van mannen, speelt testosteron een even belangrijke rol in de gezondheid van vrouwen. Een laag testosterongehalte, of hypogonadisme, kan leiden tot verschillende fysieke, emotionele en mentale gezondheidsproblemen.

In deze blog duiken we in de oorzaken, symptomen en mogelijke behandelingen voor een laag testosterongehalte. Zo bieden we een stappenplan om weer in balans en vitaliteit te komen.

Wat is een laag testosterongehalte?

Lage testosteron treedt op wanneer het lichaam niet voldoende niveaus van dit essentiële hormoon produceert. Terwijl normale niveaus variëren op basis van leeftijd, geslacht en individuele factoren, wordt lage testosteron over het algemeen gedefinieerd als niveaus onder:

• Mannen: 300 ng/dl (nanogram per deciliter)
• Vrouwen: 15 ng/dL

Symptomen van een laag testosterongehalte

Bij mannen

1. Lichamelijke symptomen:

   • Verminderde spiermassa en -kracht.
   • Toename van lichaamsvet, vooral rond de buik.
   • Verminderde botdichtheid, waardoor het risico op botbreuken toeneemt.
   • Vermoeidheid en een laag energieniveau.

2. Seksuele symptomen:

   • Verminderd libido (seksuele drift).
   • Erectiestoornissen of moeite met het behouden van een erectie.
   • Verminderde hoeveelheid sperma of vruchtbaarheidsproblemen.

3. Emotionele en cognitieve symptomen:

   • Stemmingswisselingen, prikkelbaarheid of depressie.
   • Moeite met concentreren of ‘hersenmist’.
   • Verminderde motivatie of zelfvertrouwen.

Bij vrouwen

1. Lichamelijke symptomen:

   • Verminderde spierspanning en -kracht.
   • Dunner wordend haar of haaruitval.
   • Verminderde botdichtheid, wat leidt tot osteoporose.

2. Seksuele symptomen:

   • Lagere libido en verminderde seksuele bevrediging.
   • Vaginale droogheid of ongemak tijdens de geslachtsgemeenschap.

3. Emotionele en cognitieve symptomen:

   • Vermoeidheid en weinig energie.
   • Angst, stemmingswisselingen of depressie.
   • Concentratieproblemen of mentale vermoeidheid.

Oorzaken van een laag testosterongehalte

Bij mannen

1. Leeftijd: Het testosteronniveau daalt van nature met ongeveer 1% per jaar na de leeftijd van 30 jaar.

2. Medische aandoeningen:

   • Hypogonadisme (primair of secundair).
   • Diabetes of metabool syndroom.
   • Chronische ziekten zoals nier- of leverziekten.
   • Slaapapneu of chronisch vermoeidheidssyndroom.

3. Leefstijlfactoren:

   • Obesitas.
   • Gebrek aan lichaamsbeweging of fysieke activiteit.
   • Slecht dieet met weinig essentiële voedingsstoffen.

4. Medicijnen en behandelingen:

   • Opioïden, corticosteroïden of chemotherapie.
   • Langdurig gebruik van bepaalde antidepressiva.

Bij vrouwen

1. Leeftijd: Na de menopauze nemen de waarden op natuurlijke wijze af.

2. Medische aandoeningen:

   • Polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS), een aandoening die de hormoonbalans kan verstoren.
   • Disfunctie van de bijnieren of ovariumfalen.
   • Auto-immuunziekten zoals lupus.

3. Leefstijlfactoren:

   • Hoge stressniveaus, wat leidt tot een verhoogd cortisolniveau.
   • Slechte voeding of chronische caloriebeperking.
   • Gebrek aan fysieke activiteit.

Diagnose van een laag testosterongehalte

Een zorgverlener kan een laag testosterongehalte diagnosticeren door:

1. Bloedonderzoek: het meten van de totale en vrije testosteronspiegels, meestal 's ochtends.
2. Symptoomevaluatie: beoordeling van fysieke, emotionele en seksuele gezondheidssymptomen.
3. Aanvullende tests: Afhankelijk van de vermoedelijke oorzaak kunnen beeldvormende tests (bijvoorbeeld een MRI of echografie) of hormoontests worden aangevraagd.

Risico's van onbehandeld laag testosteron

Als een laag testosterongehalte onbehandeld blijft, kan dit leiden tot:

1. Bij mannen:

   • Osteoporose en verhoogd fractuurrisico.
   • Spieratrofie.
   • Cardiovasculaire problemen, zoals een verhoogd risico op hartziekten.
   • Onvruchtbaarheid.

2. Bij vrouwen:

   • Verlies van botdichtheid en verhoogd risico op fracturen.
   • Verminderde spiermassa.
   • Verminderde kwaliteit van leven door chronische vermoeidheid of depressie.

Hoe een laag testosterongehalte te behandelen

Veranderingen in levensstijl

1. Voeding:

   • Zinkrijk voedsel: Schaaldieren, pompoenpitten en noten ondersteunen de testosteronproductie.
   • Gezonde vetten: avocado's, noten en vette vis leveren de bouwstenen voor hormonen.
   • Vitamine D: Essentieel voor de hormoonsynthese. Zorg voor voldoende blootstelling aan zonlicht of neem supplementen.

2. Oefening:

   • Krachttraning: Verhoogt op natuurlijke wijze de testosteronproductie.
   • High-Intensity Interval Training (HIIT): Verhoogt de hormoonspiegels effectiever dan steady-state cardio.
   • Gewichtsbeheersing: Het verminderen van lichaamsvet helpt de hormoonbalans te optimaliseren.

3. Stressmanagement:

   • Beoefen mindfulness of yoga om cortisol te verlagen, een stof die de testosteronproductie onderdrukt.
   • Geef prioriteit aan een goede nachtrust (7–9 uur per nacht), aangezien de meeste testosteronproductie plaatsvindt tijdens diepe slaap.

Medische behandelingen

1. Testosteronvervangingstherapie (TRT):

   • Toegediend via injecties, gels, pleisters of implantaten.
   • Effectief voor mannen met klinisch lage testosteronspiegels, maar er moet wel gecontroleerd worden op bijwerkingen zoals bloedstolsels of prostaatproblemen.

2. Medicijnen:

   • Clomifeencitraat: stimuleert de natuurlijke testosteronproductie.
   • Humaan choriongonadotrofine (hCG): Wordt gebruikt om de vruchtbaarheid te behouden bij mannen die een TRT ondergaan.

3. Hormonale balans bij vrouwen:

   • Een lage dosering testosterontherapie kan worden voorgeschreven om het libido, de energie en het algemene welzijn te verbeteren.
   • Vaak gecombineerd met andere behandelingen zoals oestrogeen- of progesteronvervanging na de menopauze.

Natuurlijke kruiden

• Shilajit: De natuurlijke resin met meer dan 85 mineralen.
• Ashwagandha
• Fenegriek
• Tribulus Terrestris

Voorkomen van een laag testosterongehalte

1. Zorg voor een gezonde levensstijl door regelmatig te bewegen, een dieet te volgen dat rijk is aan voedingsstoffen en stressmanagement.
2. Vermijd hormoonverstoorders, zoals BPA en ftalaten, die in plastic en persoonlijke verzorgingsproducten voorkomen.
3. Controleer regelmatig de hormoonspiegels, vooral na de leeftijd van 30 jaar of als u symptomen van een disbalans ervaart.

Wanneer moet u een arts raadplegen?

Als u vermoedt dat uw testosterongehalte laag is vanwege aanhoudende vermoeidheid, een laag libido of andere symptomen, raadpleeg dan een zorgverlener. Vroege diagnose en interventie kunnen complicaties voorkomen en de kwaliteit van leven verbeteren.

Conclusie

Een laag testosterongehalte kan een aanzienlijke impact hebben op uw fysieke, emotionele en seksuele gezondheid, maar het is behandelbaar. Door de symptomen en oorzaken te begrijpen, kunt u proactieve stappen ondernemen om gezonde niveaus te behouden door middel van veranderingen in levensstijl, natuurlijke remedies of medische interventies.

Het in evenwicht brengen van testosteronniveaus gaat niet alleen over het verbeteren van één aspect van de gezondheid, maar ook over het bevorderen van het algehele welzijn. Als u symptomen ervaart, aarzel dan niet om professioneel advies in te winnen. Een evenwichtige aanpak kan u helpen vitaliteit terug te krijgen en een gezonder, bevredigender leven te leiden.